„Le Monde” opublikował wczoraj treść apelu, jaki francuscy akademicy wystosowali do polskiego prezydenta. Proszą, aby nie odbierał Janowi Tomaszowi Grossowi Krzyża Kawalerskiego Orderu Zasługi RP. Sygnatariuszy listu jest około 50.
Autorzy podkreślają zasługi autora „Złotych żniw” w postępie badań nad Zagładą i odkłamywaniu trudnego sąsiedztwa polsko-żydowskiego. Uważają, że odebranie mu odznaczenia będzie gestem skierowanym przeciwko nauce, a stwierdzenia, jakoby medal ten szkodził „reputacji Polski” na świecie są „groźne same w sobie, zwiastując powrót do starej opowieści narodowej o »niepokalanej, bohaterskiej Polsce«”.
Sygnatariusze piszą: „Apelujemy więc do Prezydenta Andrzeja Dudy, by odstąpił od swych zamiarów. Przez ostatnie dwadzieścia pięć lat Polska okryła się chlubą, podejmując analizę swej przeszłości i biorąc na siebie jej brzemię, tak jak to zrobiły Niemcy i Francja. Żaden inny kraj z byłych demokracji ludowych tego nie zrobił. Dorobek ten może być zniweczony w oczach opinii światowej, gdyby zasługi historyka, który sumiennie wykonał swoje zadanie, miały być napiętnowane. (…) Dzięki swoim badaniom nad Zagładą i aktami przemocy polskich »sąsiadów« wobec Żydów, dzięki swym książkom i wystąpieniom Jan T. Gross wniósł zasadniczy wkład do krytycznego spojrzenia Polaków na swoją przeszłość. Jego analiza historii i pamięci stosunków polsko-żydowskich była szeroko dyskutowana w instytutach naukowych i publicznych dyskusjach demokratycznej Polski. Liczne dalsze badania, prowadzone m.in. przez Instytut Pamięci Narodowej w latach 2001–2002, potwierdziły wnioski jego prac”.
Na początku lutego Małgorzata Sadurska z Kancelarii Prezydenta poinformowała, iż po osławionej wypowiedzi Grossa o tym, że „Polacy zabili podczas drugiej wojny światowej więcej Żydów niż Niemców” – do Kancelarii zaczęły wpływać wnioski o odebranie badaczowi orderu. Ostateczną opinię na ten temat miał wydać minister spraw zagranicznych. Jak widać, światowa opinia publiczna zrozumiała przed nim, że odebranie Grossowi odznaczenia będzie dopiero szkodliwy dla reputacji naszego kraju.
[crp]