Co dzieje się ze zbiorową pamięcią o stosunkowo niedawnych wydarzeniach, jeśli nikt nie podejmuje poważnej polemiki z forsowaną przez prawicę polityką historyczną? Jak polska dekomunizacja postrzegana jest w Rosji i w innych krajach Europy Wschodniej? Jak powinna postępować lewica, by pamięć o jej bohaterach nie została wyrugowana i zohydzona, a mówienie o historii nie prowadziło do nacjonalizmu? Odpowiedzi na te pytania poszukiwać będą uczestnicy konferencji w Bydgoszczy w niedzielę 22 lipca.
Kolejne „odkrycia” i „poważne tezy” polityki historycznej, której głównym narzędziem jest IPN, wprowadzają w konsternację ludzi o lewicowych poglądach, ale i tych, którzy po prostu potrafią trzeźwo spojrzeć na historię. Forsując swoją czarno-białą wizję polskiej przeszłości, Instytut nie waha się rewidować nawet własnych wcześniejszych ustaleń, jeśli „żołnierze wyklęci” czy polscy narodowcy nie wypadali w nich dostatecznie dobrze. Krytykom instytutu zarzuca się natomiast działanie „wbrew polskiej racji stanu” i obrażanie „polskich bohaterów”.
Mimo to, próbę krytycznego podsumowania dotychczasowego dorobku IPN i jego narracji podejmą organizatorzy konferencji w Bydgoszczy – miejscowi działacze Polskiej Partii Socjalistycznej oraz Społeczne Forum Wymiany Myśli w Bydgoszczy. Współorganizatorami wydarzenia są Społeczne Forum Wymiany Myśli z Warszawy i Wrocławia, Kampania Historia Czerwona i Czarno-Czerwona, Inicjatywa Czerwonej Róży oraz portal Strajk.eu. Polska dekomunizacja i polityka historyczna zostanie przy tym ukazana w szerokim regionalnym kontekście.
IPN nie jest bowiem ani zjawiskiem wyjątkowym, ani nawet pionierem zajadle antykomunistycznej, jednostronnej polityki historycznej – podczas sesji konferencyjnych słuchacze będą mieli okazję poznać założenia i przebieg budowania „narodowej pamięci zbiorowej” w krajach bałtyckich, a także dowiedzą się, do jakich manipulacji prowadzi dekomunizacja w państwach byłej Jugosławii i na Ukrainie. Będą mogli dowiedzieć się, jak na polską dekomunizację reaguje społeczeństwo rosyjskie i czy polityka historyczna może stać się pierwszorzędnym problemem w stosunkach międzynarodowych.
Niejako obok głównych tematów konferencji swoją książkę „Wszystkich nas nie spalicie”, o kulisach warszawskiej reprywatyzacji, cierpieniu i walce lokatorów przedstawią Piotr Ciszewski i Robert Nowak.