17 listopada w Instytucie Historycznym Uniwersytetu Warszawskiego odbędzie się konferencja „Żydzi a wojna domowa w Hiszpanii (1936-1939)”. Polscy i zagraniczni badacze opowiedzą o ochotnikach pochodzenia żydowskiego w szeregach antyfaszystów. To szansa, by dramatyczny konflikt w Hiszpanii poznać bardziej wszechstronnie, niż przedstawia go chociażby IPN.
Otwierający wydarzenie wykład wygłosi dr Gerben Zaagsma z Uniwersytetu w Getyndze, specjalista od społecznej i politycznej historii Żydów. Jego wystąpienie poświęcone będzie Żydom w Brygadach Międzynarodowych – kwestii, którą dr Zaagsma bada od kilku lat i której dotyczy jego książka; jej wydanie planowane jest na przyszły rok. Inny punkt programu to wykład lewicowego działacza i badacza antysemityzmu z perspektywy neomarksistowskiej Piotra Kendziorka o Żydach niemieckich walczących w Hiszpanii. Wystąpi również m.in. Witold Mędykowski, autor książki „W cieniu gigantów. Pogromy Żydów w 1941 roku w byłej sowieckiej strefie okupacyjnej”, który opowie o antyfaszystowskich ochotnikach z brytyjskiego Mandatu Palestyny. Temat Żydów, którzy z Bliskiego Wschodu udali się na bój z faszystami w Hiszpanii, porusza również film „Madryt przed Hanitą”, jaki zostanie wyświetlony w ramach konferencji. Po pokazie będzie możliwość dyskusji z reżyserem obrazu Eranem Torbinerem.
W kolejnych panelach uczestnicy konferencji będą mogli dowiedzieć się, jak przebieg wojny domowej w Hiszpanii relacjonowała polska prasa prawicowa oraz żydowska prasa mieszczańska w Polsce. Nie zabraknie miejsca na refleksję nad tym, jak walkę antyfaszystów przedstawiają historycy i publicyści dziś – wygłoszone zostaną referaty o pamięci o wojnie domowej w samej Hiszpanii, o tym, jak we Francji przedstawiano Brygady Międzynarodowego podczas głośnego sporu o „Czarną księgę komunizmu”, wreszcie o tym, co o interbrygadzistach słyszymy w Polsce po 1989 r.
Pełen program konferencji jest dostępny tutaj. Udział wziąć warto, choćby po to, by poznać punkt widzenia inny, niż lansowany w sprawie Brygad Międzynarodowych przez IPN. Dopóki jeszcze można.