Walka o prawa pracownicze w Polsce nabiera szczególnej dynamiki na odcinkach, gdzie interes zatrudnionych pokrywa się z potrzebami katolików. Przykładem takiej prawidłowości jest projekt ustawy o zakazie handlu w niedzielę, pod którym związkowcy z „Solidarności” zebrali już 100 tys. podpisów.
O błyskawicznym postępie w zbieraniu sygnatur pod projektem poinformował wczoraj na antenie Radia Gdańsk przewodniczący regionalnej „Solidarności” Krzysztof Dośla. Związkowiec zapowiedział, że gotowy dokument zostanie złożony w Sejmie prawdopodobnie już we wrześniu bieżącego roku. Dośla powiedział również, że autorzy projektu są gotowi na dyskusje na temat jego poszczególnych założeń.
Zmiany, które proponuje „Solidarność” zakładają wprowadzenie zakazu handlu w niedziele przy zachowaniu pewnych odstępstw. Będą one dotyczyć stacji benzynowych, kwiaciarni, małych piekarni czy osiedlowych sklepów, w których obsługą będzie się zajmował właściciel. W projekcie znajdują się też zapisy gwarantujące możliwość ustanowienia siedmiu niedzieli handlowych – w okresach kalendarzowych wymagających zintensyfikowanej konsumpcji. Do takich autorzy zaliczają niedziele poprzedzające katolickie Święta Bożego Narodzenia, Wielkanoc, a także okresy sezonowych wyprzedaży.
Czy projekt ma szansę zyskać aprobatę sejmowej większości? Wszystko wskazuje na to, że tak. Pod dokumentem swój podpis złożył marszałek Sejmu Marek Kuchciński, a w ciepłych słowach o planach „Solidarności” wypowiedział się również prezes PiS Jarosław Kaczyński, co właściwie przesądza już sprawę.
Ciekawym zjawiskiem jest pewna chwiejność wśród prawicowych ekspertów od ekonomii i przyzwoitości. Cytowany przez Polskie Radio dr Bartłomiej Biga z Centrum Analiz Klubu Jagiellońskiego wskazuje na dobre i złe strony projektu. – Idea ta cieszy się poparciem wielu środowisk, w tym Kościoła oraz rządu. Wprowadzenie w życie niektórych zapisów ustawy w brzmieniu zaproponowanym przez inicjatorów – „Solidarność” – może mieć jednak szereg negatywnych konsekwencji. Ponadto Stanisław Szwed, wiceminister rodziny, pracy i polityki społecznej, ostrzega, że wprowadzenie ograniczeń już od początku 2017 roku może okazać się niemożliwe – zauważa Biga.
– Koronnym argumentem przeciwników ograniczania handlu w niedziele jest natomiast widmo redukcji zatrudnienia. Trzeba jednak podkreślić, iż wbrew czarnym scenariuszom skala zwolnień byłaby znacząco niższa niż 1/7 ogółu zatrudnionych, gdyż wzrósłby popyt na pracę w pozostałe dni tygodnia. Większa liczba kupujących od poniedziałku do soboty nie uchroniłaby jednak branży przed redukcją zatrudnienia o nawet 100 tysięcy osób. Choć liczba ta stanowi jedynie ok. 2,5 proc. pracowników handlu, to skala zwolnień byłaby znaczna. Trzeba bowiem pamiętać, że w skali całej gospodarki branża ta generuje co czwarte miejsce pracy – uważa Biga.
Co na to przedstawiciele innych związków zawodowych? – Dla nas nie jest priorytetem to, aby niedziele były dniami wolnymi, ale by były dniami lepiej opłacanymi. Nie jesteśmy zwolennikami całkowitego zakazu – powiedział dla „Dziennika Elbląskiego” Piotr Szumlewicz, ekspert OPZZ.
Zwolennicy ustawy podkreślają, że Polacy są jednym z najbardziej zapracowanych społeczeństw w Unii Europejskiej i OECD, a więc każdy dzień ustawowo wolny od pracy będzie ulgą dla zatrudnionych. Autorzy projektu wskazują również, że podobne regulacje obowiązują w wielu innych państwach UE, m.in. w Niemczech. Ekonomiści prognozują, że wprowadzenie dnia wolnego w niedzielę może przyczynić się do wzrostu wydajności pracy.