Kontrolą NIK objęto cztery duże dworce (Bydgoszcz Główna, Kraków Główny, Opole Główne, Szczecin Główny) oraz trzy mniejsze (Kalisz, Kędzierzyn-Koźle, Piła Główna). Skontrolowano także dostępność peronów na linii kolejowej nr 248 Gdańsk Wrzeszcz – Gdańsk Osowa oraz peronów przy dwóch skontrolowanych dworcach: Kraków Główny oraz Szczecin Główny. Wszystkie zostały w latach 2014-2017 objęte programem modernizacji, aby dostosować je do potrzeb osób z niepełnosprawnościami. Wnioski: przeszkody nie były na tyle duże, aby uniemożliwić podróż, jednak były – i to niemało.
Kontrola NIK miała na celu sprawdzenie, czy spełniono warunek dostępności dla osób z deficytem wzroku, z niepełnosprawnością ruchową oraz deficytem słuchu. Najbardziej przyjazne dworce okazały się dla osób niesłyszących bądź niedosłyszących, natomiast osoby z problemami ze wzrokiem doświadczyły najwięcej trudności. Większość problemów z dostępnością obiektów, jak stwierdziła NIK, powstała na etapie projektowania tych obiektów, gdy nie uwzględniono wszystkich potrzeb osób z niepełnosprawnością.
Problemy w dostępności obiektów dla osób z deficytem wzroku kontrolerzy NIK wykryli na 6 z 7 skontrolowanych dworców. Okazało się, że brakuje ścieżek dotykowych i komunikatów pismem Braille’a – m.in. w toaletach, ale też windach (osoba niewidoma nie dowie się np. w jaki sposób w razie awarii wezwać pomoc). Komunikaty głosowe były ciche i niewyraźne. Natomiast na 6 dworcach stwierdzono złe oznakowanie bądź jego brak, zbyt wysoko jak dla osób poruszających się na wózkach umieszczone tablice informacyjne czy biletomaty, brak możliwości dojścia w określone części dworca, brak poręczy, żółtych pasów. Utrudnienia związane z dostępnością badanych obiektów dla osób z deficytem słuchu były spowodowane brakiem zainstalowania, oznakowania albo poprawnego działania pętli indukcyjnych – na 4 dworcach.
W Bydgoszczy dodatkowo kontrolerzy NIK odkryli źle rozplanowane miejsca parkingowe dla osób niepełnosprawnych, w Krakowie m.in. brak ścieżek i zamkniętą toaletę – aby zdobyć klucz, należało udać się do pomieszczenia obsługi, do którego prowadziły tylko schody. W Pile zaobserwowali utrudnione wyjście bezpośrednio na perony.
Ale były też rzeczy godne pochwały: „zapewnienie usługi tłumacza języka migowego online w punktach obsługi klienta, wyznaczenie dla osób z niepełnosprawnością miejsca oczekiwania na obsługę dworca, zapewnienie pomieszczenia, w którym osoba z nagle pogorszonym stanem zdrowia oczekuje na przyjazd Pogotowia Ratunkowego. Było to także udostępnienie dróg dojazdowych do wszystkich peronów dla pojazdów służb ratunkowych, wydzielenie miejsca oczekiwania dla osób z dziećmi, wyposażenie kolumn systemu przywoławczo-alarmowego w urządzenie wzmacniające słuch oraz wyznaczenie ścieżek dotykowych prowadzących do tych urządzeń”.
„W celu zapewnienia osobom niepełnosprawnym lepszych warunków korzystania z publicznego transportu zbiorowego, należałoby – zdaniem NIK – wprowadzić obowiązek stosowania zasad uniwersalnego projektowania obiektów budowlanych o użyteczności publicznej. Taki obowiązek byłby też wypełnieniem ratyfikowanej przez Polskę Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych” – brzmią rekomendacje.
