Duże badanie postaw i poglądów polskich naukowców dało zaskakujące wyniki w zakresie przekonań politycznych. Poza tym w wielu ważkich kwestiach społecznych poglądy ludzi nauki nie rozkładają się w sposób istotnie odmienny od zapatrywań ogółu Polaków.
Dwaj badacze z Poznania – biolog i psycholog – przeprowadzili badanie kwestionariuszowe, które miało za zadanie pokazać, jakie poglądy w kwestiach istotnych społecznie mają Polscy naukowcy, jak różnią się pod tym względem między sobą, a także jak przedstawiają się ich przekonania na tle Polaków niezajmujących się działalnością naukową.
Najbardziej zaskakujące okazał się rozkład preferencji politycznych. Osoby spoza nauki, pytane o to, na jaką partię chciałyby głosować w wyborach parlamentarnych, odpowiadały w sposób zbliżony do wyników sondaży regularnie publikowanych w mediach. Na Prawo i Sprawiedliwość chciało głos oddać 41 proc. respondentów, na Platformę Obywatelską – 18 proc., znacznie mniej na pozostałe partie, a 13 proc. pozostało niezdecydowanych. Tymczasem w gronie naukowców najpopularniejszym ugrupowaniem okazała się Partia Razem (27,7 proc.). O wiele niższe i wzajemnie zbliżone okazało się poparcie dla PiS (10,1 proc.), PO (10 proc.) i Nowoczesnej (9 proc.) i partii Wolność (9,5 proc.). Jednocześnie wśród naukowców znacznie większy był odsetek osób, które odpowiedziały: „nie wiem” (23 proc.)
Na tle „zwykłych Polaków” naukowcy różnią się też istotnie, jeśli chodzi o usytuowanie na osi liberalizm-konserwatyzm: ludzie nauki wypadają znacznie bardziej liberalnie. 30, 7 proc. z nich przyznaje się do poglądów zdecydowanie liberalnych, do liberalnych – 28,7 proc., do raczej liberalnych – 12,6 proc. W próbie ogólnej wyniki te wynosiły odpowiednio: 15,6 proc., 20, 6 proc. i 17,3 proc. Porównano też wynik na osi liberalizm-konserwatyzm pomiędzy poszczególnymi obszarami nauki. Najbardziej liberalni okazali się badacze nauk przyrodniczych, a najbardziej konserwatywni przedstawiciele dyscyplin technicznych.
Badano też postawy wobec społecznie istotnych kwestii. Można uznać, że rozkład tych postaw nie różni w sposób wyraźny naukowców od ogółu badanych. W obu grupach większość opowiadała się przeciwko możliwości odmówienia szczepień dzieci przez rodziców, wyrażała pozytywny stosunek do żywności GMO, do planów wprowadzenia w Polsce waluty euro, walki z globalnym ociepleniem. Naukowcy są zdecydowanie mniej niechętni przyjmowaniu do Polski imigrantów z Afryki i Bliskiego Wschodu (20,8 proc. zdecydowanie niechętni) niż ogół badanych (40 proc. zdecydownie niechętni)
Z całością wyników można zapoznać się w kompletnym raporcie z badania, który znajduje się tutaj.
Badanie zostało przeprowadzone przez w styczniu i lutym 2018 r. Objęło ogółem 7118 osób, w tym 1564 naukowców. Odpowiedzi były gromadzone drogą internetową. Dla uzyskania najlepszej reprezentatywności dokonano ważenia ogółu populacji i populacji naukowców.