„Poverty Watch 2021” przygotowany przez EAPN Polska, czyli Polski Komitet Europejskiej Sieci Przeciwdziałania Ubóstwu pod kierownictwem dr. hab. Ryszarda Szarfenberga opublikował wstrząsające dane. Coraz więcej Polaków żyje w skrajnym ubóstwie. Dotyczy to głównie dzieci i seniorów.
„W 2020 r. zasięg ubóstwa skrajnego zwiększył się z 4,2 do 5,2 proc., a ubóstwa relatywnego zmniejszył się z 13 do 11,8 proc. Ten drugi fakt nie jest pozytywny, gdyż wynika ze spadku średnich wydatków w społeczeństwie w czasie pandemii.”- czytamy w raporcie.
Bieda najbardziej dotyka dzieci i seniorów. Liczba dzieci w skrajnym ubóstwie zwiększyła się o około 98 tys. – z 313 tys. w 2019 do 410 tys. w 2020 roku. Gdyby miało ich być mniej niż 1 proc., co powinno być celem rządu, to ta liczba nie powinna być wyższa niż 62 tysięcy. Aby to osiągnąć, zasięg ubóstwa skrajnego dzieci musiałby się zmniejszyć o 85 proc. Tymczasem liczba seniorów żyjących w skrajnym ubóstwie wynosi już do 312 tys., zwiększając się od zeszłego roku o prawie 50 tysięcy osób. Jeśli chodzi o dzieci, ubóstwo jest rozumiane również jako brak dostępu do odpowiedniego rozwoju jednostki. Chodzi o dostęp do transportu, kultury, sportu i wypoczynku, czyli nie tylko o kwestiach stricte bytowych, a umożliwiających dzieciom i młodzieży rozwój.
Ta sytuacja ma związek z pandemią i galopującą inflacją. Twórcy raportu alarmują, że należy zmienić system przyznawania świadczeń socjalnych. Zwracają uwagę na problem zasiłków dla bezrobotnych, który powinien być powiązany z płacą minimalną, i nie mógł być niższy niż 50 proc. minimalnej krajowej. Również świadczenia typu 500+, powinny być co roku waloryzowane, adekwatnie do stopnia inflacji. . Zasiłek pielęgnacyjny i dodatek mieszkaniowy nie powinny być wliczane do dochodu kwalifikującego do ustalenia świadczeń z pomocy społecznej- czytamy w raporcie EAPN Polska.
Twórcy raportu proponują rozwiązania na poprawę dramatycznej sytuacji. Oprócz państwowych zasiłków, powinny to być również zmiany systemowe, pomagające wyjść z ubóstwa, takie jak: wsparcie w nabywaniu i podnoszeniu kwalifikacji zawodowych, pomoc w szukaniu i utrzymaniu zatrudnienia, zapewnianie opieki nad dziećmi i zależnymi osobami dorosłymi, dostęp do mieszkalnictwa społecznego i transportu publicznego.
– Polityka przeciwdziałania ubóstwu i wykluczeniu powinna uwzględniać świadczenia pieniężne, które są odpowiednio wysokie, regularnie waloryzowane i skoordynowane. Obecnie dostępne świadczenia niestety takie nie są. Z drugiej strony wsparcie finansowe powinno być połączone z dostępnymi dobrej jakości usługami dla osób w wieku produkcyjnym. Także na tym polu przed polskim rządem jest jeszcze wiele pracy. W szczególności, jeśli chcemy skorzystać z funduszy unijnych na lata 2021-2027 – mówił koordynator projektu dr. hab. Ryszard Szarfenberg w rozmowie z WP.pl