Do konsultacji społecznych trafił właśnie projekt ustawy „o przeciwdziałaniu nieuczciwemu wykorzystywaniu przewagi kontraktowej w obrocie produktami rolnymi i spożywczymi”. Bierze pod lupę nieuczciwe praktyki supermarketów, które wymuszają na dostawcach żywności dodatkowe opłaty bądź każą im zaniżać ceny swoich produktów.
„W opinii wielu dostawców produktów rolnych i spożywczych powszechną praktyką jest wymuszanie przez nabywców, w tym sklepy wielkopowierzchniowe, nierównoprawnych warunków umów” – czytamy w projekcie ustawy. Sieci handlowe, wykorzystując swoją silną pozycję, narzucają wzory umów, jednostronnie je zrywają, każą dostawcom żywności obniżać ceny produktów oraz wydłużają terminy płatności za towar.
Ponadto każą uiszczać producentom dodatkowe opłaty. Uzasadnienie do projektu wylicza wszystkie: „za powierzchnię ekspozycyjną i sprzedażową, za usługi reklamowe, za przeprowadzenie akcji okolicznościowej, za przekazywanie informacji o sprzedaży wyrobów w poszczególnych placówkach handlowych, z tytułu otwarcia nowej placówki nabywcy, za brak zwrotów produktów, za koszty utylizacji produktów, za wykonanie projektów markach własnych nabywcy, logistyczne czy upusty do publikowanych katalogów”.
Mimo że dostawca może dochodzić swoich praw przed sądem, zwykle rezygnuje z tej drogi z powodu konieczności ponoszenia wysokich opłat. Teraz jednak projekt nowej ustawy daje mu narzędzie do walki z nieuczciwymi sieciami. Na każde zawiadomienie o stosowaniu nieuczciwych praktyk wszczynać będzie postępowanie z urzędu Urząd Konkurencji i Konsumentów. Będzie mógł od tej pory nałożyć na nieuczciwą sieć karę w wysokości nawet 3 proc. obrotów. Trafiać będą one do budżetu.
Każde postępowanie wszczęte przez UOKiK poprzedzać będzie wstępne postępowanie wyjaśniające oraz kontrole w firmie. Trwać mają one 4 do 5 miesięcy. Zachowana ma zostać anonimowość zgłaszającego nielegalne praktyki. Nieuczciwe postępowanie wielkich sieci handlowych to problem, z którym boryka się większość krajów UE. Komisja Europejska nie zamierza wprowadzać jednego, wspólnotowego prawa, lecz zobowiązała kraje członkowskie do naprawienia prawa w tym zakresie. UOKiK dostał narzędzia, aby skutecznie walczyć z nieprawidłowościami w relacji producent-handel.