W Białorusi przebywa ponad 3 tys. Francuzów, Brytyjczyków, Amerykanów i Izraelczyków – żydów, którzy chcieli wybrać się z noworoczną pielgrzymką do grobu Nachmana z Bracławia, założyciela chasydzkiej dynastii rabinów, zmarłego w Humaniu na Ukrainie na początku XIX w. Ponad dwa tysiące z nich kilka dni temu utknęło na granicy białorusko-ukraińskiej. Święto Rosz-Haszana – żydowski Nowy Rok – nie rusza władz ukraińskich, które zamknęły granicę z powodów sanitarnych.
Żydowscy pielgrzymi to głównie mężczyźni i dzieci odwiedzający grób Nachmana w Humaniu co roku. Od poniedziałku gromadzą się na skrawku „terenu niczyjego” między posterunkami granicznymi Białorusi i Ukrainy, śpiewają i tańczą, obozują na asfalcie i w lesie, w oczekiwaniu, że Ukraińcy w końcu pozwolą im dojechać do Humania. Białoruski Czerwony Krzyż dostarcza im wody i żywności. Białorusini postawili im wczoraj też kilka namiotów i toalet, ale nie bardzo wiedzą, co dalej.
Rząd ukraiński oskarża Białorusinów o „oszukiwanie religijnych żydów”, tj. tworzenie nadziei, że chasydzi w końcu zostaną wpuszczeni, czemu Białoruś stanowczo zaprzecza. Pielgrzymi próbowali dostać się na Ukrainę przez Białoruś, gdyż wydawało im się, że łatwiej dostaną się w ten sposób do Humania. Teraz nie chcą wracać do domów, dopóki tam nie dojadą. Prezydent Białorusi Łukaszenka zaproponował, by zorganizować „korytarz humanitarny” – przewieźć żydów w warunkach izolacji do grobu Nachmana, lecz Ukraińcy mówią „nie”, obawiając się koronawirusa.
Chasydzi rozpoczęli zbiorowe modły w intencji otwarcia granicy. Ich pielgrzymka była przewidziana na okres świąteczny od jutra do 28 września. Ok. 2 tys. żydów zdołało dostać się do Humania przylatując na Ukrainę ostatnimi samolotami przed zamknięciem granicy, pod koniec sierpnia. Izrael wezwał dziś swoich obywateli do powrotu, podobnie inne kraje, lecz żydzi zebrani na granicy są zdeterminowani. Sytuacja doprowadza do dodatkowego napięcia w stosunkach ukraińsko-białoruskich, złych szczególnie po ostatnich wyborach prezydenckich, które oficjalnie wygrał Aleksandr Łukaszenko.