Lampka ostrzegawcza dla Kościoła katolickiego w Polsce

Wyniki tego badania CBOS powinny wzbudzić głębokie zaniepokojenie w hierarchii polskiego Kościoła katolickiego. Jeśli utrzyma się ta tendencja, to kościoły opustoszeją.

Rok 2021 był kolejnym rokiem, w którym spadł odsetek wiernych aktywnie uczestniczących w religijnych formach życia parafialnego. Nie dziwi, że to najmłodsi są grupą, w której spadek jest największy.

Jak praktykuje miasto wieś?

Tylko 64 proc. z nich jest wierzącymi praktykującymi w swojej parafii. W porównaniu z grupa np. powyżej 65 lat, gdzie praktykuje 82 proc., to znacząca różnica. Nie dziwi, że w grupie najmłodszej są też znaczące różnice ze względu na miejsce zamieszkania: w dużych miastach praktykuje tylko 52 proc., zaś na wsiach 81 proc. To zasługa braku anonimowości w małych ośrodkach i nacisku ze strony środowiska i rodziny. Jedynie nieco ponad połowa badanych z wyższym wykształceniem praktykuje, wobec 87 proc. z grupy osób z wykształceniem podstawowym lub gimnazjalnym, wśród których jest słabsza umiejętność krytycznego myślenia.

Interesujące jest też to, że coraz większa część pytanych czuje osłabianie więzi ze swoja parafią. Taką więź czuje jedynie 58 proc. z pytanych (6 lat temu 66 proc.) Kategoryczną odpowiedź, że nie czują się związani ze swoja parafią udzieliło 39 proc. badanych (wzrost od 2014 roku o 6 proc.). Nie praktykuje w ogóle 23 proc. pytanych.

Czemu odchodzą?

Na pytanie o przyczyny nieuczestniczenia w mszach świętych w swojej parafii odpowiedziało 23 proc. pytanych. 11 proc. wymieniło nie akceptują proboszcza lub innych księży w danej parafii, 7 proc. uznało, że zbyt dużo żąda się od nich datków pieniężnych, 7 proc. że parafia jest bierna, 5 proc. miało krytyczny stosunek do relacji między księżmi a wiernymi, 4 proc. ma żal o brak wpływu świeckich na życie i sprawy parafii, a 10 proc. wymieniło inne powody. Wśród nich było zniechęcenie do Kościoła jako instytucji, ale też przyczyny obiektywne: niemoc fizyczną spowodowaną wiekiem lub chorobami.

Z 32 proc., którzy uczestniczą w życiu parafii 63 proc uczestniczy w pielgrzymkach do miejsc kultu, 22 proc. bierze udział w imprezach kulturalnych, korzysta z poradnictwa rodzinnego 21 proc., 20 proc. angażuje się w opiekę nad ludźmi niesprawnymi z powodu wieku lub choroby.

37 proc. parafian uczestniczy aktywnie w pracach społecznych (dobrowolnych i bezpłatnych) na rzecz kościoła i parafian. Jednocześnie 40 proc. deklaruje, że nie daje na tacę w ogóle żadnych kwot, 32 proc. określiły konkretna kwotę przekazywana na tacę, prawie 25 proc. odpowiedziało, że „różnie bywa”. Ogólnie płaci Kościołowi 56 proc. Polaków. To o 5 proc. mniej niż przed sześcioma laty.

Badanie CBOS wskazuje, że tendencja odchodzenia od Kościoła (niekoniecznie od wiary) jest trwała od początku lat dwutysięcznych. Ostatnie kilka lat, kiedy ujrzały światło dzienne afery, przestępstwa i zbrodnie Kościoła w Polsce z pewnością ją przyspieszyły. Ciekawe, jakie wnioski wyciągnie Kościół z ostatniego badania.