RPO: gdy orzeczenie o niepełnosprawności wygasa, opiekun ma problem

fott. pixabay.com/ ferobanjo

Rzecznik Praw Obywatelskich zwrócił się do Elżbiety Rafalskiej o to, aby uregulowana została potężna luka w przepisach bijąca w opiekunów osób niepełnosprawnych. Gdy upływa termin ważności orzeczenia o niepełnosprawności podopiecznego, opiekunowie zostają bez świadczenia pielęgnacyjnego. I mają 30 dni na uzupełnienie dokumentów jeśli chcą się o niego ponownie ubiegać. A nie jest to możliwe do wykonania w takim terminie, jeśli sprawa toczy się przed sądem.

W przerwie pomiędzy wygaśnięciem a wydaniem kolejnego orzeczenia na drodze sądowej opiekunowie muszą radzić sobie sami. Nie ma takiego niebezpieczeństwa, gdy postępowanie toczy się po prostu przed organami administracyjnymi. Ale kiedy ktoś zakwestionuje orzeczenie  o niepełnosprawności (lub jego brak) – i sprawa trafi do sądu, wówczas na cały czas postępowania dostęp do świadczenia pielęgnacyjnego nie jest przewidziany.

Stanisław Trociuk, zastępca RPO, napisał do Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, zwracając uwagę na problem: według niego „nie do pogodzenia z elementarnym poczuciem sprawiedliwości” (tu zastępca RPO powołał się na art. 2 Konstytucji i prawo do zabezpieczenia społecznego z art. 67 ust. 2 Konstytucji) jest dopuszczenie do sytuacji, w której „ryzyko opieszałości czy błędności decyzji o niepełnosprawności, a także długotrwałości postępowania sądowego, jest w całości przerzucane na osobę ubiegającą się o świadczenie pielęgnacyjne”.

Zdaniem Trociuka w tym okresie „przejściowym” opiekunowie nie powinni być pozbawieni wsparcia od państwa – zwłaszcza, że w przypadku osób ubiegających się o zasiłek stały, przyznaje się tzw. zasiłek okresowy na czas trwania odpowiednich procedur. Nic nie stoi więc na przeszkodzie, aby i w tym przypadku nie pozbawiać opiekunów świadczenia.

„Nowelizacja ustawy o pomocy społecznej przewiduje możliwość złożenia przez osobę, która nie ma jeszcze orzeczenia o niepełnosprawności, wniosku o przyznanie tego zasiłku – wraz potwierdzeniem złożenia wniosku o przyznanie świadczenia uzależnionego od niezdolności do pracy albo orzeczenia o stopniu niepełnosprawności. Wtedy postępowanie o prawo do zasiłku stałego zawiesza się do dostarczenia orzeczenia – a na okres zawieszenia taka osoba dostaje zasiłek okresowy” – czytamy w piśmie do minister Rafalskiej.