Chiny: koniec polityki jednego dziecka

fot. wikipedia commons

„Chiny wprowadzą przepisy zezwalające każdej parze na posiadanie dwojga dzieci w odpowiedzi na starzenie się społeczeństwa” – podała rządowa agencja Xinhua w oficjalnym komunikacie. Eksperci uważają jednak, że nie uchroni to Państwa Środka przed nadciągającą katastrofą demograficzną.

Decyzja Komunistycznej Partii Chin (KC KPCh) oznacza zakończenie realizowanej od 1977 roku ścisłej kontroli urodzeń. Jej celem było zapewnienie państwu szybszego rozwoju gospodarczego i wyeliminowanie wielu problemów społecznych, wynikających z przeludnienia. Ówcześni planiści zakładali, że wdrożenie takiej polityki zapobiegnie 250 milionów urodzeń do 2000 roku.  Zakaz generował jednak rozmaite patologie społeczne – m.in. korumpowanie urzędników, przymuszanie kobiet do aborcji i sterylizacji, a także dzieciobójstwo na szeroką skalę, na które władze zwykle przymykały oko.

Według ekspertów władze ChRL zbyt późno zdecydowały się na wycofanie z dotychczasowej polityki. „Łódź demografii skręca powoli, jeśli w ogóle” – skomentował na Twitterze obserwator Chin i były wykładowca uniwersytetu Tsinghua w Pekinie Patrick Chovanec, który przypomniał również, że w 2012 roku po raz pierwszy od II Wojny Światowej w Państwie Środka spadła liczba ludności w wieku produkcyjnym. W ośrodkach miejskich zapracowane rodziny coraz częściej nie decydują się na dzieci z braku czasu i pieniędzy. Badania wykonane w latach 2007-10 w prowincji Jiangsu na wschodnim wybrzeżu Chin wykazały, że zaledwie 6,5 proc. rodzin, które miały prawo do drugiego dziecka, skorzystało z takiego przywileju.

Przywilej posiadania drugiego dziecka w „komunistycznych” Chinach przez wiele lat przysługiwał jedynie rodzinom o wysokim statusie materialnym, gdyż tylko one mogły sobie pozwolić na zapłacenie wysokich grzywien, naliczanych przez władze za posiadanie nadliczbowego potomstwa. Wiązało się to również z opłatami za edukację w państwowych szkołach oraz dostęp do opieki zdrowotnej. Od lat 80. ubiegłego wieku mieszkający na wsi rodzice dziewczynek zyskali prawo do posiadania – bez kar – drugiego dziecka. W 2012 roku takie prawo otrzymały pary zamieszkałe w miastach, pod warunkiem, że oboje rodzice byli jedynakami. Rok później przywilej ten zaczął być dostępny dla wszystkich rodzin, w których przynajmniej jeden z małżonków jest jedynakiem. Obecnie prawo do posiadania dwojga dzieci zyskali wszyscy Chińczycy.

Decyzja została podjęta na trwającym właśnie plenum KC KPCh, na którym ma zostać ustalony plan rozwoju gospodarczego na lata 2016-20. Wiadomo już, że jego celem będzie podwojenie dochodu PKB per capita w stosunku do roku 2010. Społeczeństwo chińskie za pięć lat ma być „umiarkowanie bogatym”.