Helsińska Fundacja Praw Człowieka: ułaskawienie nie prowadzi do umorzenia

flickr.com/_ashlee_

HFPC wydała opinię prawną na temat aktu ułaskawienia byłego szefa CBA przez prezydenta Andrzeja Dudę. Według ekspertów procedura ta nie prowadzi do konieczności umorzenia postępowania. Powinno więc ono być kontynuowane przez sąd drugiej instancji.

– Prezydent może ułaskawić skazanego, a więc zwolnić go z odbywania całości lub części kary czy nawet zatrzeć skazanie. Nie może jednak decydować o uniewinnieniu oskarżonego, ani też nakazywać sędziemu, aby ten umorzył postępowanie karne – komentuje sekretarz zarządu Piotr Kładoczny.

W swojej opinii eksperci z HFPC kładą nacisk na niebezpieczeństwo wejścia głowy państwa w rolę rozstrzygającego o tym, które postępowania mają być przez wymiar sprawiedliwości rozpoznawane, a które nie. Andrzej Duda stworzyłby wówczas niebezpieczny precedens naruszenia trójpodziału władzy, który gwarantuje konstytucja w art. 139.

– Fundacja w swojej opinii nie krytykuje samej instytucji prawa łaski czy motywów, którymi kierował się prezydent Andrzej Duda ułaskawiając pana Mariusza Kamińskiego. Należy jednak pamiętać, że umorzenie postępowania karnego w tej sprawie może prowadzić do wykreowania niebezpiecznego precedensu – dodaje Marcin Szwed.

Drugim ważnym wątkiem poruszonym przez prawników jest możliwość negatywnego wpływania na poszanowanie praw pokrzywdzonych. W przypadku, gdy prezydent przerywałby de facto postępowanie, ofiary „ułaskawionych” mogą mieć utrudniony dostęp do wiedzy o okolicznościach popełnienia przestępstwa, trudniej im też będzie dochodzić swoich praw na przykład na drodze cywilnej. Przestępstwa na najwyższych szczeblach władzy mogłyby również pozostać ukryte przed opinią publiczną. To zmieniałoby całkowicie rolę niezależnych sądów, a także niebezpiecznie zwiększałoby rolę prezydenta – który ma jedynie łagodzić dolegliwości związane z wykonaniem kary.

Dokument Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka w całości można przeczytać tutaj.