Twórca portalu WikiLeaks od trzech lat nie opuszcza ambasady Ekwadoru w Londynie – kraj ten udzielił mu azylu politycznego. W Szwecji Assange został oskarżony o gwałt. Teraz oba państwa będą negocjować dwustronną umowę o ekstradycji.
WikiLeaks to międzynarodowa niekomercyjna inicjatywa, działająca obok albo otwarcie wbrew niektórym zasadom prawa, na rzecz pożytku publicznego, ujawniając ukrywane przez rządy dokumenty. To dzięki Assange’owi dowiedzieliśmy się m.in. o skali nadużyć wojsk amerykańskich na wojnach w Iraku i Afganistanie, o torturach, dokonywanych w więzieniu w Guantanamo, o skali inwigilacji zarówno obywateli jak i władz w USA i Europie przez amerykańskie służby specjalne. WikiLeaks udało się także uzyskać i opublikować fragmenty TPP, umowy o „partnerstwie transpacyficznym” pomiędzy USA, a 11 innymi krajami leżącymi u wybrzeży Pacyfiku, m.in. z Meksykiem, Japonią, Australią czy Chile, która jest utrzymywana w tajemnicy przed obywatelami tych krajów. Nie wszystkie publikowane dokumenty dotyczą Stanów Zjednoczonych – ujawniono też np. ogromny skandal korupcyjny w Peru czy odkrycie serii tajemniczych zabójstw i zaginięć, w które zamieszany był rząd Kenii, za co Assange został uhonorowany nagrodą Amnesty International. Jednak redaktor naczelny WikiLeaks jest z pewnością jednym z największych wrogów USA na świecie.
W 2010 roku został oskarżony przez dwie Szwedki o to, że mimo że nie wyraziły na to zgody, nie użył zabezpieczenia podczas stosunku seksualnego, który z nimi odbył – w Szwecji takie zachowanie jest ścigane jako gwałt. Nie postawiono mu oficjalnych zarzutów, ponieważ prokuraturze nie udało się go przesłuchać – Assange uciekł ze Szwecji, bojąc się ekstradycji do Stanów Zjednoczonych, gdzie jest ścigany za współpracę z Chelsea Manning, która przekazała WikiLeaks informacje m.in. na temat morderstw na ludności cywilnej Bagdadu – Szwecja odmówiła mu gwarancji, że tak się nie stanie. Dwa lata później udało mu się schronić w londyńskiej ambasadzie Ekwadoru, a Ricardo Patino, minister spraw zagranicznych tego kraju, udzielił mu azylu politycznego. Szwecja i Ekwador nie były związane ani międzynarodową ani dwustronną umową o ekstradycji, co spowodowało prawny i legalny pat.
Assange od trzech lat nie opuszcza ambasady, ma tam wydzielone pokoje, gdzie mieszka i pracuje. Szwecja nie zgadzała się na przesłuchanie go na jej terenie, zarzuty o gwałt nie mogły więc zostać ani potwierdzone ani odrzucone – bez zeznać oskarżonego w ogóle nie można ich było postawić. Sam Assange wielokrotnie domagał się przesłuchania, twierdząc, że jest niewinny i że chce to udowodnić. Był także gotów pojechać do Sztokholmu, o ile Szwecja zapewni go, że nie zostanie ekstradowany do Stanów Zjednoczonych. Władze Szwecji sprzeciwiły się nawet podpisaniu porozumień ONZ, według których uchodźcy polityczni nie mogliby być odesłani do trzeciego państwa.
Oskarżenia wobec Assange’a wygasły w tym miesiącu, ale mogą być ścigane jeszcze przez pięć lat, aż do sierpnia 2020 roku. W przyszły poniedziałek przedstawiciele rządów Szwecji i Ekwadoru mają się spotkać i rozpocząć rozmowy o porozumieniu, które pozwoliłoby jednocześnie wyjaśnić sprawę oskarżeń o gwałt i zapewnić Assange’owi bezpieczeństwo.
Przeciwko umorzeniu śledztwa w sprawie śmierci Jolanty Brzeskiej
Kilkaset osób demonstrowało 9 listopada w Warszawie pod Ministerstwem Sprawiedliwości w zw…
