Pierwszy efekt spotkania Zełenskiego z Putinem: jeńcy w Donbasie i na Ukrainie wracają co domów

Sputnik, fot. Andriey Stenin

To pierwszy realny rezultat spotkania czworga polityków w tzw. normandzkim formacie – wymiana jeńców między separatystycznymi republikami a władzami Ukrainy. Czy uda się zrealizować jego następny punkt, czyli pełne zawieszenie broni do końca roku 2019?

Wszystkie ważniejsze portale i rosyjskie oraz ukraińskie kanały informacyjne na bieżąco relacjonują sytuację w Gorłowce, granicznym punkcie między Ukrainą a Doniecką Republiką Ludową. Wymiana, pod nadzorem międzynarodowych obserwatorów, zaczęła się dzisiaj (29 grudnia) rano. Poza obserwatorami, na przejściu granicznym są dziennikarze i rodziny wymienianych, a także rzecznicy praw człowieka obu republik, przedstawiciele Czerwonego Krzyża i resortów siłowych. Do 13.00 czasu polskiego wymieniono ze strony republik pierwszych 25 osób, Kijów oddał 67 ludzi. Dosłownie w ostatniej chwili poinformowano o przystąpieniu do wymiany kolejnej grupy jeńców.

Боевики заявили о начале второй части обмена на подконтрольной им Горловке под Донецком – https://t.co/cs2OTPrlJh pic.twitter.com/O0OPDORgku

— Донбасс.Реалии (@donbassrealii) 29 grudnia 2019

Ukraina uwalnia 87 jeńców, 55 osób opuszcza obie nieuznawane republiki – to pierwotnie ustalone proporcje, choć ostateczne liczby mogą ulec zmianie. Zasady wymiany zostały ustalone w spotkaniu w Paryżu: jeńcy po obu stronach, zarówno skazani, jak i ci, którzy są w trakcie śledztwa lub procesów sądowych, zostają oczyszczeni z zarzutów i jako ludzie niekarani wracają do domów.

На точке обмена возле нулевого блокпоста в палатках МЧС Красный Крест без присутствия чиновников и военных ДНР проводит верификацию и опрос украинских военнопленных. pic.twitter.com/k541EcX8Ze

— Донбасс Сегодня (@DonbassSegodnya) 29 grudnia 2019

Prisoner exchange currently taking place near Gorlovka, eastern Ukraine. Rumoured to be on the list for exchange is Brazilian Donbass volunteer Rafael Lusvargi, although no official confirmation as of yet. pic.twitter.com/gaX2OKiKHK

— Dean O’Brien ☦️ (@DeanoBeano1) 29 grudnia 2019

Atmosfera w Gorłowce jest wciąż napięta, ponieważ wcześniej zdarzało się, że mimo wcześniejszych ustaleń wymiana nie dochodziła do skutku. Ostatnia skuteczna wymiana jeńców i uwięzionych z obu stron miała miejsce w grudniu 2017 roku. Wówczas Ukraina oddała 238 ludzi, przyjęła 74. Następna miała być na początki 2018 roku, ale proces wymiany został zerwany.

Do końca rozwiązania sytuacji na wschodzie Ukrainy wciąż daleko, ale dzisiejsza wymiana jest sygnałem, że proces pokojowy nie jest bez szans na realizację, choć obserwatorzy twierdzą, że są one niewielkie. Przede wszystkim dlatego, że ekipa prezydenta Zełenskiego, który realizuje obietnicę daną podczas kampanii wyborczej doprowadzenia do pokoju na Donbasie, ma przeciwko sobie silną opozycję, w tym skrajnie prawicowych bojówkarzy i polityków. Ci ostatni nie zawahają się użyć wszelkich środków, by proces pokojowy zerwać. Nie można też nie doceniać proamerykańskiego lobby na Ukrainie, które pilnuje amerykańskich interesów. Te zaś wciąż polegają na osłabianiu Rosji, a więc i na podtrzymywaniu konfliktu, kosztem zwykłych ludzi.