Serbia: Strajk pracowników Fiata zakończony, ale to nie koniec walki

Jeden z modeli Fiata produkowany w Kragujevacu / wikipedia commons

Pracownicy zakładów samochodowych Fiat Chrysler (FAC) w Kragujevacu zakończyli trwający od ponad dwóch tygodni strajk (strajk.eu pisał o tym tutaj). Następnie rozpoczęły się negocjacje między przedstawicielami załogi oraz stroną rządową i dyrekcją FAC. Podobna sytuacja ma miejsce w zakładach produkcji pojazdów szynowych Goša w miejscowości Smederevska Palanka, gdzie również przystąpiono do negocjacji z pracownikami.

Strajk w Kragujevacu został zakończony po tym, jak na miejsce przybyła premier Ana Brnabić i odbyła ponad dwugodzinne rozmowy z przedstawicielami komitetu strajkowego. W wyniku tych rozmów obie strony doszły do porozumienia w sprawie wygaszenia strajku, co było warunkiem rozpoczęcia negocjacji w sprawie postulatów zgłoszonych przez załogę fabryki. Do podjęcia pracy następnego dnia po zawarciu porozumienia wezwał przewodniczący komitetu strajkowego Zoran Marković stwierdzając, że o zgodzie na zakończenie strajku zadecydowała obietnica szefowej rządu, iż będzie ona stała po stronie strajkujących. Jednocześnie dodał, że nie jest to koniec walki. – Koniec będzie wtedy, gdy poprawią się warunki pracy – oświadczył Marković. Premier Brnabić znacznie zmieniła swój stosunek do strajkujących. Jeszcze na parę dni przed podjęciem z nimi rozmów oświadczyła, że rząd nie jest w stanie spełnić ich postulatów płacowych, ponieważ byłoby to nie w porządku wobec pracowników innych zakładów oraz stwierdziła, że strajkujący są politycznie manipulowani.

Nie wszyscy jednak są zadowoleni z zawarcia wstępnej ugody. – Wstrzymany został strajk, w który pracownicy włożyli tyle energii, bez wyraźnych obietnic ze strony rządu i uzgodnień co do spełnienia minimalnych choćby postulatów – mówił cytowany przez serbską agencję informacyjną Beta przewodniczący Unii Niezależnych Związków Zawodowych Kragujevacu Jugoslav Ristić. Z kolei przewodniczący działającego w FAC związku zawodowego Niezależność Zoran Stanić dopatruje się tu spisku pomiędzy komitetem strajkowym i rządem sugerując bez podania jakichkolwiek dowodów, iż cała sprawa została wcześniej wyreżyserowana przez obie strony. Inaczej natomiast ocenia tę sytuację burmistrz Kragujevacu Radomir Nikolić mówiąc, że podejmując decyzję o zaprzestaniu strajku pracownicy postąpili w sposób mądry i odpowiedzialny nie dając tym samym Fiatowi pretekstu do zamknięcia fabryki z powodu buntu załogi.

Następnego dnia po zakończeniu strajku rozpoczęły się w Belgradzie rozmowy, w których uczestniczą przedstawiciele komitetu strajkowego, premier oraz ministrowie gospodarki i pracy a ze strony FAC dyrektor generalny zakładów Silvia Verneti. Na początku negocjacji ustalono, że zostanie utworzona wspólna komisja z udziałem komitetu strajkowego i FAC, która ma się zająć analizą procesu produkcji, sprawami zatrudnienia oraz usprawnienia występujących niedociągnięć. Zakład zatrudnia w Kragujevacu bezpośrednio ok. 2,5 tys. pracowników a pośrednio w samym Kragujevacu i innych miastach Serbii dodatkowo 6 do 9 tys. osób. Produkcja zakładu daje ok. 4 proc. krajowej produkcji przemysłowej i 8 do 10 proc. całości eksportu. Fiat Chrysler jest większościowym udziałowcem, natomiast rząd ma w zakładach 33 proc. udziałów.

Równolegle z tymi negocjacjami rozpoczęły się rozmowy z komitetem strajkowym fabryki produkującej pojazdy szynowe Goša. Pracownicy tych zakładów strajkowali od marca domagając się m.in. wypłacenia zaległych wynagrodzeń za 2014 rok. Kilku z nich rozpoczęło nawet strajk głodowy, który jednak przerwali, kiedy ustalono, że sporne problemy mają być rozwiązane drogą negocjacji. Zakład zatrudniający 358 pracowników jest własnością cypryjskiej firmy Lisnart, która z kolei wykupiła ją za 4,2 miliona euro od słowackiej ŽOS. Jednak, jak informuje agencja Beta, pracownicy uważają, że była to fikcyjna transakcja i właścicielami są nadal te same osoby. W związku z zaistniałym sporem Ministerstwo gospodarki oświadczyło, że państwo nie może spełnić postulatów pracowników, ponieważ jest to firma prywatna, ale będzie pośredniczyć w rozmowach i będzie domagać się przestrzegania prawa.