Gdy USA miały stać się komunistyczne

autor: Piotr Kuligowski

Gdy USA miały stać się komunistyczne

Doświadczenia wczesnych socjalizmów, mimo upływu lat, służyć mogą jako wciąż ważny punkt odniesienia dla politycznej i historycznej refleksji. A jednak rozważania nad nimi stosunkowo rzadko wychodzą poza niszę akademicką i są niemal nieobecne w obiegu publicystycznym. Z tego powodu, z entuzjazmem – potęgowanym szeregiem bardzo pozytywnych recenzji w amerykańskiej prasie – rozpocząłem lekturę książki „Paradise Now. The Story of American Utopianism” („Raj teraz. Opowieść o amerykańskim utopizmie”) autorstwa Chrisa Jenningsa. Praca ta z wielu powodów pozostawia niedosyt, ale zarazem – dzięki dość śmiałemu, jak na główny obieg wydawniczy, podejściu do wielkich projektów utopijnych – ma szansę wywołać tę, jakże potrzebną współczesnemu światu dyskusję, o której wspomniałem na wstępie.

autor Piotr Kuligowski — 17/04/2018 — 0 komentarzy — Polecane, Publicystyka, Recenzje

Siedem argumentów antykomunistów

Retoryka antykomunistyczna czy szerzej – antyrewolucyjna – to już od czasów rewolucji francuskiej uporczywie trwała część zachodniego dyskursu politycznego. Z powodu nieustannej zmienności w składzie ruchów społecznych oraz pojawiania się kolejnych grup, domagających się emancypacji, treść tych argumentów w sposób oczywisty ulega zmianie. Stosunkowo stały pozostaje jednak ich rdzeń, a rozpoznanie i obnażenie konstrukcji najpopularniejszych, antykomunistycznych (czy po prostu antylewicowych) chwytów erystycznych to ważny krok w kierunku ideologicznej konfrontacji z radykalną prawicą. Z tego powodu, posiłkując się badaniami historyków dyskursu politycznego, zebrałem i zilustrowałem przykładami siedem najpopularniejszych, powracających już od XIX wieku, argumentów antykomunistycznych. Argument z immanencji Jest to jedna z najcięższych broni z arsenału radykalnej prawicy, choć jej rozpoznanie i nazwanie może ostatecznie otworzyć przestrzeń do adekwatnej i skutecznejCzytaj dalej >>>

autor Piotr Kuligowski — 01/02/2018 — 5 komentarzy — Polecane, Polityka i społeczeństwo, Polska, Publicystyka

Wyparta opowieść wigilijna

Rozświetlona choinka zaciemnia problemy, z którymi zmagamy się na co dzień. W „Cichej nocy” po mistrzowsku ukazano to, co ukryte za zasłoną tradycji, komercji i z trudem podtrzymywanej „magii świąt”.

autor Piotr Kuligowski — 26/12/2017 — 2 komentarze — Publicystyka, Recenzje

Dwadzieścia jeden lat, które wstrząsnęły światem

Setna rocznica rewolucji rosyjskich zaowocowała szeregiem nowych publikacji na temat wydarzeń z roku 1917. W europejskich księgarniach – od Paryża po Petersburg – od kilku miesięcy zalegają stosy książek, których autorki i autorzy kuszą świeżym spojrzeniem na historię rewolucyjnych przemian w Rosji. Na tym tle zupełnie odmiennie prezentuje się polski rynek księgarski, a także polska debata publiczna w ogóle, w ramach których rewolucję właściwie przemilczano. Nieliczne komentarze, nawet jeśli się pojawiały, służyły zazwyczaj utrwalaniu wtórnych, upraszczających opowieści o krwawych konsekwencjach rewolucji. Wśród zwolenników tego typu narracji prym wiedli „eksperci” katowickiego Instytutu Pamięci Narodowej, którzy na okoliczność stulecia rewolucji rosyjskiej przygotowali specjalną broszurę, mającą upamiętnić „ofiary bolszewizmu”. Autorzy publikacji uznali Marksa i Engelsa za pierwszych filozofów, dla których „ludobójstwo było drogąCzytaj dalej >>>

autor Piotr Kuligowski — 21/11/2017 — 2 komentarze — Przeczytaliśmy

Brunatne zawsze warto deptać

Film „The Antifascists”, wyświetlany w ostatnich miesiącach w kolejnych miastach Europy, pozbawia złudzeń co do skuteczności podejmowanych przez państwo metod walki z ruchami nacjonalistycznymi. Doświadczenia działaczek i działaczy pokazują, że to nie trzymający się procedur urzędnicy, nie telewizyjni eksperci i nie liberalni politycy, ale zorganizowane i różnorodne ruchy społeczne są w stanie stawiać skuteczny opór prawicowej ekstremie.

autor Piotr Kuligowski — 30/09/2017 — 5 komentarzy — Temat Dnia

Czym nie jest „Kapitał” Karola Marksa?

Mimo upływu 150 lat od wydania pierwszego tomu, „Kapitał” wciąż jest dziełem, które wyposaża nas w cały arsenał krytycznej refleksji na temat kapitalizmu. Dobre rozpoznanie terenu przeciwnika jest zaś pierwszym i koniecznym krokiem do tego, by go rozbroić.

autor Piotr Kuligowski — 14/09/2017 — 4 komentarze — Ekonomia, Felietony, Historia, Polecane, Publicystyka, Recenzje

Delacroix, "La liberté guidant le peuple" - źródło: wikimedia commons

Poza skostniałą demokrację, ku reprezentacji inkluzywnej

Czas przestać udawać, że parlamentaryzm w znanej obecnie formie to najlepszy ustrój, jaki kiedykolwiek wymyślono.

autor Piotr Kuligowski — 16/08/2017 — 5 komentarzy — Felietony, Historia, Polecane, Polityka i społeczeństwo, Polska, Publicystyka

"Śmierć Dembowskiego", źr: wikimedia commons

Służba domowa i dezerterzy: ludowe historie Maksymiliana Melocha

W ciągu ostatnich kilku lat dostrzec można wzrost zainteresowania ludowymi i oddolnymi historiami w polskich badaniach nad przeszłością. Rzadko jednak pamięta się, że korzenie tej dziejopisarskiej tradycji w polskiej historiografii sięgają lat 30. XX w. Za jednego z prekursorów tego nurtu uznać można Maksymiliana Melocha – Żyda, komunistę, doktora historii Uniwersytetu Warszawskiego.

autor Piotr Kuligowski — 25/06/2017 — 0 komentarzy — Felietony, Historia, Polityka i społeczeństwo, Polska, Publicystyka

Święto Odmowy Pracy

Kilka lat temu w czasie pierwszomajowej demonstracji dziennikarz jednego z lokalnych mediów zapytał mnie, jaki jest sens organizowania tego typu zgromadzeń, skoro większość Polaków woli tego dnia urządzać grilla, niż manifestować. Ku zdumieniu pytającego odpowiedziałem, że to właśnie beztroska dnia wolnego od pracy ilustruje rzeczywisty sens 1 maja. Od pierwszych dziesięcioleci XIX w. w lewicowych dyskursach afirmacja pracy wytwórczej splatała się z dążeniem do stworzenia warunków, które umożliwiłyby wyjście poza kondycję proletariacką. Wbrew pozorom, obie linie krytyki kapitalizmu, formułowane z tych perspektyw, były ze sobą komplementarne. Tym, co je do pewnego stopnia różniło i różni, jest ich czasowe ukierunkowanie. Podkreślanie wartości pracy jako takiej wymierzone było głównie przeciwko wyobrażeniom elit dawnego społeczeństwa, owym „klasom próżniaczym”, pogardzającym pracą fizyczną jako niegodnąCzytaj dalej >>>

autor Piotr Kuligowski — 01/05/2017 — 5 komentarzy — Komentarz dnia

Ekonomia polityczna kotleta schabowego

Autorzy książek o wegetarianizmie/weganizmie zazwyczaj interesują się przede wszystkim moralnymi aspektami wykorzystywania zwierząt, niechętnie wchodząc na pole ekonomicznych czy socjologicznych analiz. Z kolei historycy rzadko zapuszczają się w obszary kultury materialnej, której badanie wymaga wyjścia poza standardową analizę źródeł pisanych. „Społeczeństwo bez mięsa” przekracza oba te ograniczenia, oferując zarazem uargumentowane i nieszablonowe ujęcie tematu.

autor Piotr Kuligowski — 25/04/2017 — 8 komentarzy — Polecane, Publicystyka, Recenzje

Luty 1917: niedokończona rewolucja

Rok 1917 to jeden z tych momentów w historii, gdy ludziom wydawało się, że nic nie jest przesądzone. Rewolucja wyzwoliła w społeczeństwie rosyjskim olbrzymią energię i niespotykaną wcześniej nadzieję, ale zarazem była początkiem serii politycznych tragedii, czyli problemów bez akceptowalnych rozwiązań.

autor Piotr Kuligowski — 08/03/2017 — 3 komentarze — Felietony, Historia, Polecane, Polityka i społeczeństwo, Publicystyka

Ruch ikaryjski i polityczne doświadczanie marzeń

Ikaryjczycy byli jednym z pierwszych masowych ruchów lewicowych w Europie. Choćby z tego powodu ich historia nie powinna być traktowana z lekceważeniem, z jakim współczesna lewica często podchodzi do opowiadania dziejów XIX-wiecznych socjalizmów utopijnych.

autor Piotr Kuligowski — 20/02/2017 — 0 komentarzy — Felietony, Historia, Polecane, Publicystyka

autor: Piotr Kuligowski