Recenzje

16 grudnia 1922 roku doszło do jednego z najbardziej tragicznych wydarzeń w historii II RP. Centrolewicowy prezydent Gabriel Narutowicz został zamordowany przez prawicowego ekstremistę, sympatyka Narodowej Demokracji, malarza Eligiusza Niewiadomskiego. Morderstwo to poprzedzała kampania nienawiści rozpętana przez prawicę. Okoliczności tego wydarzenia i towarzyszący mu klimat polityczny może czytelnik łatwo odtworzyć…

Lewicowy światopogląd jest w Polsce demonizowany, przedstawiany przez media jako absurdalny, zrównywany z groźną chorobą „lewactwa”. Filozof i publicysta Tomasz S. Markiewka w swojej najnowszej książce „Lewica dla opornych” przedstawia kluczowe lewicowe ideały, ale też kreśli dla niej program na przyszłość.

Klub (Kulüp, 2021-2022) w reżyserii Serena Yüce i Zeynep Günay Tan to kolejny po Etosie (Bir Başkadır, 2020) niebywale dobry turecki serial telewizyjny wyprodukowany na zamówienie platformy streamingowej Netflix i tamże dostępny. Na pierwszy rzut oka byłby Klub emanacją ideologicznego starcia między ultrakonserwatywnymi siłami coraz bardziej faszyzującego reżimu Erdoğana, a…

Oczekiwania wobec kinowego „Gierka” wcale nie były wysokie, a niektórzy podeszli do niego wręcz z ostrożną dozą optymizmu. Niesłusznie. „Gierek” nie spełnił nawet tych najskromniejszych wymogów, aby móc być nazwany filmem znośnym. Właściwie, to czego innego spodziewać się można było po reżyserze „Klanu” i „M jak miłość” oraz po scenarzystach…

Problematyka rasizmu należy do tych, w których debata w Polsce wyjątkowo kuleje, i to od dawna. Nawet ci jej uczestnicy, w których najlepsze chęci trudno wątpić, zbyt często posługują się pojęciami zdefiniowanymi tak, jakby nic się w tym temacie od kilkudziesięciu lat nie wydarzyło ani w światowej humanistyce (historii, antropologii,…

To prawdziwa rzadkość, gdy dzieło poświęcone klimatycznej zagładzie, stanowiące krytykę systemu politycznego i wprost wyszydzające prezydenta, magnatów technokapitalizmu i kapitalistyczne media pojawia się na czołówkach portali i króluje w mediach społecznościowych.

Zbyt długo mieliśmy w Polsce do czynienia z brakiem rozmowy o kapitalizmie. Brakiem bezprecedensowym, bo nawet przed jego restytucją nie był obiektem krytycznej analizy. Później jeśli ktoś zabierał głos, to był on zwykle przepojony nutami rozmodlonego uniesienia.

Nie każdej wystawie udaje się wyjść poza mury galerii. Wiele ekspozycji, nawet najstaranniej opracowanych, pozostaje wydarzeniem tylko dla miłośników, koneserów czy osób bezpośrednio zaangażowanych w tworzenie. Z białostocką wystawą ”Na początku był czyn!” jest inaczej. Ona żyje naprawdę.

Jakiś czas temu doczekaliśmy się publikacji polskiego wydania książki Shoshany Zuboff Wiek kapitalizmu inwigilacji – Walka o przyszłość ludzkości na nowej granicy władzy. To ważna pozycja, bo jej celem jest stworzenie słownictwa pozwalającego na opisanie i zrozumienie otaczającego nas świata informacji i danych. Obcego, a jednak tworzonego właśnie przez nas,…

Najnowszy film Pietro Marcellego, który europejskiej publiczności kojarzyć się może z produkcją Paszcza wilka (2010), jest luźno inspirowany książką Jacka Londona. Ekranizacja Martina Edena ewidentnie próbuje wyjść poza sztywne ramy biografii artystów zniszczonych życiem. Widz, tak jak tytułowy bohater, musi do wszystkiego dojść sam, poukładać wątki  i znaleźć sens w…

David Harvey jest prawdopodobnie najbardziej znanym żyjącym marksistowskim intelektualistą na świecie. Przez dziesięciolecia przybliżał publiczności na całym świecie przystępne analizy globalnego kapitalizmu. Dziś oferuje nam lekturę The Anti-Capitalist Chronicles, tekstów teoretycznych i publicystycznych, które mają dać odbiorcom i odbiorczyniom narzędzia do socjalistycznej działalności politycznej.

Chloé Zhao jest pierwszą Amerykanką azjatyckiego pochodzenia nominowaną do Złotego Globu. Jednak to nie korzenie świadczą o wyjątkowości jej filmów. W dwóch swoich poprzednich produkcjach, zatytułowanych Pieśni braci moich (2015) i Jeździec (2017), pokazała, że najbardziej zależy jej na bohaterach. Nomadland jest filmem, za który należy jej się Oscar w…

Autor takich przełomowych dla nauk humanistycznych prac jak „Nowoczesność i Zagłada” czy „Etyka ponowoczesna” nie należał do żadnych klik i koterii. W młodości komunista, w latach 1945-1953 oficer Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego, następnie socjolog bliski statusu rewizjonisty, wygnany w 1968 roku z Polski, globalną sławę jako myśliciel zdobył dopiero na emeryturze…

Rzeczywistość pandemiczna się nie zmieniła – nie zmieniły się także warunki działa miejsc kultury. Zgodnie z rozporządzeniem wydanym przez rząd, takie placówki mogą być otwarte i zapełniać maksymalnie 50 proc. dostępnych miejsc. Seanse odbywają się jednak głównie w kinach studyjnych – multipleksy nie były przygotowane na tak szybkie otwarcie. Mimo…

Proces zmian w świadomości społecznej, ale także w popkulturze, którego dokonał ruch #MeToo zdaje się ciągle przyspieszać. Choć ten, kto miał już zostać oskarżony, ten został, to kultura popularna, a zwłaszcza kino wytacza coraz cięższe działa w walce przeciwko patriarchatowi i kulturze gwałtu. I choć debiut fabularny Emerald Fennell powiela…

Jeszcze w 2020 roku jedna z największych platform streamingowych wypuściła na polski rynek film o nierównościach rasowych w systemie sądownictwa. Nie chodzi jednak o netfliksowy Proces siódemki z Chicago (2020), a o Mangrove (2020) w reżyserii Steve’a McQueena. Ukazał się on jako część antologii Mały topór, który z cokolwiek niezrozumiałych…

Wszystkie podsumowania minionego roku zaczynają się od różnych wariacji zdania: „2020 był niezwykle trudnym rokiem dla przemysłu X”. Świat filmu również stanął na głowie i wiele stracił. W 2020 swoje premiery miały jednak filmy wyprodukowane wcześniej. Prawdziwy kryzys nowych produkcji nastąpi w 2021 i za rok; to wtedy na miłośnikach…

Mijająca dekada była jedną z lepszych w historii polskiej kinematografii. Świadczą o tym nie tylko wysokojakościowe produkcje, kooperacje z twórcami zagranicznymi, ale także zdobywane nagrody na europejskich i światowych festiwalach. Gorące przyjęcie jednej z polskich produkcji na Berlinale to powoli standard, Oscar dla polskiego filmu czy reżysera przestał być czymś…

O wydarzeniach na Krakowskim Przedmieściu 7 sierpnia 2020 r. mówi się na lewicy i w społeczności LGBT+, że były polskim Stonewall. Temu, jak w obronie queerowej aktywistki Margot zebrała się spontaniczna demonstracja i jak rozpędzała ją policja, poświęcony jest krótkometrażowy film dokumentalny wyreżyserowany przez Michała Bollanda.

2020 jest rokiem niezwykle trudnym dla przemysłu filmowego. Nie chodzi tylko o niemożność zwykłej pracy na planie, także dystrybucja gotowych już filmów nie mogła zostać zrealizowana w zamierzony wcześniej sposób. Przez pandemię koronawirusa nie odbyła się część najważniejszych festiwali w branży. Czeskie Karlove Wary oraz francuskie Cannes nie zapełniły się…